«دوایر کوکی» پژمان حدادی رونمایی شد

موسیقی ما – عصر روز دوشنبه ۲۶ مهرماه مراسم رونمایی از سازهای پژمان حدادی در سالن همایش‌های موسسه فرهنگی هنری «سرنا» برگزار شد. در این مراسم که به منظور معرفی «فریم درام»‌ها یا «دوایر کوکی» پژمان حدادی برگزار شده بود، تعداد زیادی از نوازندگان سازهای کوبه‌ای حضور داشتند و به بحث و تبادل نظر درباره سازهای کوبه‌ای و تغییرات ریتمیک موسیقی ایرانی پرداختند.
 
پژمان حدادی در بخش اول این مراسم ضمن ابراز خرسندی از حضور دیگر هنرمندان سازهای کوبه‌ای، گفت: «متاسفانه فضای موسیقی ایران به گونه‌ای شده که بین موسیقیدانان فاصله افتاده اما به نظر من اتفاقات این چنینی و گردهمایی‌های هنری می‌تواند مجال خوبی برای تبادل نظر پیرامون مسائل مختلف موسیقایی و… باشد.»
 
او درباره سازهای کوبه‌ای و تغییر نقش آنها در آنسامبل‌های ایرانی گفت: «همان‌طور که می‌دانید در مورد ریتم و سازهای کوبه‌ای در سال‌های اخیر شاهد تحولات زیادی بوده‌ایم چنان که هم تعداد علاقمندان به این سازها افزایش پیدا کرده و هم رنگ‌آمیزی صوتیِ بیشتر و ریتم‌های متفاوت‌تری در ارکسترها مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته نباید نادیده گرفت که موسیقی ایرانی، موسیقی غنی و شاخصی است و چنان که قرار باشد نوازنده‌ای به مراتب بالا و حرفه‌ای برسد باید هم به ریشه‌های علمی آن واقف باشد و هم سال‌های سال زحمت کشیده و ساز بزند.»
 
اما نگاه ریتمیکی که گوناگونی سازهای کوبه‌ای را به وجود آورده، نگاه تازه‌ای است. پیش‌تر ساز تمبک در گروه‌های ایرانی چندان جدی شمرده نمی‌شد اما رفته رفته اتفاقاتی رخ داد که دیدگاه هنرمندان به مقوله ریتم تغییر کرد.
 
پژمان حدادی در ادامه پیرامون این‌که تا چه حد می‌توان از سازهای کوبه‌ای دیگر ملل دنیا و ریتم‌های آنان وام گرفت، گفت: «همان‌طور که ما از سازهای کشورهای دیگر و ریتم‌های آنان وام می‌گیریم، آنها هم از تمبک و ریتم‌ها و دورهای ما استفاده می‌کنند. علاوه بر این در سال‌های اخیر حضور نوازنده‌های ایرانی در فستیوال‌های بین المللی یا برگزاری کنسرت‌های خارج از کشور باعث شده مردم دنیا با موسیقی ما آشنا شوند. بنابراین این تاثیر اجتناب‌ناپذیر است و ما همان‌طور که اثر می‌گذاریم، اثرپذیر هم هستیم.»
 
در بخش دوم این مراسم پژمان حدادی با نشان دادن کلیپ‌های کوتاهی از تک‌نوازی، دونوازی و سه‌نوازی دوایر کوکی به شرح ایده شکل‌گیری آنها پرداخت: «من سال‌ها پیش به دنبال صدایی بودم که به لحاظ فرم در رنگ‌آمیزی صوتی بتواند به آنسامبل ایرانی کمک کند. صدایی که در ذهنم بود به صدای دایره شباهت‌های زیادی داشت. همان‌طور که می‌دانید دایره در فرهنگ موسیقایی اکثر کشورها و به خصوص ایران وجود دارد اما نحوه قرارگیری آن در بین پاهای نوازندگان در درازمدت آسیب‌های جدی ای ایجاد می‌کند. از سوی دیگر با آنکه پوست‌های طبیعی صداهای بهتر و گرم‌تری دارند اما استفاده از آنها در اجراهای زنده به خصوص در موقعیت‌های جغرافیایی متفاوت، ساده نیست. چنان که همه می‌دانیم پوست یا افت می‌کند یا ممکن است صدایش در طول اجرا تغییر کند. بنابراین من به دنبال پوست‌های مصنوعی‌ای بودم که هم گرمای صدایش به صدای پوست‌های طبیعی نزدیک‌تر باشد و هم بتواند حجم صدای سازهای کوبه‌ای را در اجرا افزایش دهد. تا این‌که با پوست‌های شرکت Remo آشنا شدم. علاوه بر این به دنبال پایه‌هایی برای این سازها بودم که پس از آزمون و خطاهای فراوان با پایه‌های درامز، به پایه‌های امروزی این سازها رسیدم که هم حمل و نقل آنها آسان‌تر است و هم به راحتی می‌تواند در هر موقعیتی تنظیم شود.»
 
پژمان حدادی در ادامه گفت: «دوایر کوکی “پژواک” که درگذشته با نام “پنداریک” شناخته شده بود در حال حاضر توسط شرکت هاپا تولید و آماده عرضه شده است . ساخت این سازها توسط شرکت پادوک انجام می‌گیرد و از لحاظ کیفی دقت و تلاش زیادی در ساخت آنها بکار رفته است.
 
پوست این دوایر ساخت شرکت Remo است که مواد اولیه آن از الیاف مصنوعی مایلار ساخته می‌شود. از خصوصیات این پوستهای مصنوعی (Fiber Skin) کیفیت صدا دهی گرم، پر حجم و مطلوب است که صرفا به منظور استفاده در سازهای کوبه‌ای ساخته می‌شوند و قبل از ارائه‌ی نهایی از آزمایشات زیادی عبور می‌کنند. مقاومت بسیار بالا از دیگر خصوصیات این پوست است و در شرایط متفاوت آب و هوایی هیچگونه تغییری نمی کند که نتیجه آن صدایی ثابت و یکسان است.
 
قابلیت کوک شدن ساز کوبه‌ای صرفاً برای شل و سفت کردن پوست نیست. با بالا و پایین بردن کوک می‌توان نت‌های متعددی را به دست آورد. در نتیجه چیدن چند دایره در کنار هم امکان اجرای ملودیک/ریتمیک را فراهم می‌کند. این امکان سبب می‌شود که ذهن نوازنده امکان ساختار یا کمپوزیسیون پیدا کند و از خلاقیت بیشتری بهره‌مند شود. ضمن این‌که در همراهی با یک ارکستر ملودیک، هنگامی که ساز کوبه‌ای با ارکستر کوک شود، می‌تواند فواصل صوتی یا هارمونیک مطلوبی بوجود بیاورد که نتیجه‌ آن همگونی و نداشتن صدای اضافی و غیر موسیقایی است.»
 
در این مراسم هنرمندانی چون وحید اسداللهی، کامبیز گنجه‌ای، حمید قنبری، حسین رضایی‌نیا، علی رحیمی، همایون نصیریان، درشن آنند و سینا بیجاری حضور داشتند.
 
دوایر کوکی پژمان حدادی در اندازه‌های مختلف و برای ایجاد نت‌های متفاوت طراحی شده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
۱٫ پژواک بم با قطر ۲۰ اینچ که در پرده‌های ( دو ) / ( رِ ) / ( می‌) کوک می‌شوند.
۲٫ پژواک میانی با قطر ۱۶ اینچ که در پرده‌های ( فا ) / ( سل ) / ( لا ) کوک می‌شوند.
۳٫ پژواک زیر با قطر ۱۴  اینچ که در پرده‌های ( لا ) / ( سی ) / ( دو ) ی بالا کوک می‌شوند.
۴٫ پژواک سیاه بم با قطر ۱۲ اینچ که به صورت آزاد کوک می‌شوند.
۵٫ پژواک کَنجیرا با قطر ۱۰ اینچ که به صورت آزاد کوک می‌شوند.
 
علاقمندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت www.hapadrums.com مراجعه کنند.