موسیقی ما – «سیامک عباسی» برای دومین‌بار اجرا در فصل پاییز را تجربه کرد. این خواننده روز پنجشنبه ۲۵ آذرماه طی دو سانس و به همت شرکت «صوت آوای هنر» به مدیریت «محمد جلیل‌پور» در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران روی صحنه رفت. اولین کنسرت سیامک عباسی ۲۹ شهریور و سپس ۳ مهر امسال برگزار شده بود و او در آن برنامه‌ها پس از سال‌ها گریز از چشمان مخاطبان و دوربین‌های رسانه‌ها رو به روی آنها ایستاد و خواند.

بازتاب‌های کنسرت قبلی سیامک عباسی باعث شده بود تا سختی این اجرای پاییزی هم برای او کمتر از کنسرت قبلی‌اش نباشد. چون او با این دیدگاه از سوی منتقدانش مواجه بود که آن کنسرت‌ها یک اتفاق بوده و باید برای اثبات نقض این ادعا تلاش می‌کرد. باز هم او توانست در فصل شلوغ اجراهای زنده پایتخت، بلیت‌فروشی خوبی برای دو سانس کنسرتش داشته باشد و خودش هم  روی صحنه موفق حاضر شود.

• جوونتر که بودم

عباسی این‌بار برای شروع برنامه‌اش قطعه «جوونتر که بودم» را انتخاب کرده بود و تنظیم ریتمیک این کار باعث شد تا برنامه‌اش پرانرژی شروع شود. او در ادامه ضمن خوش‌آمدگویی به حضار سراغ قطعه «فرشته پاک» رفت و تکنوازی ویولن «امیر عظیمی» با اجرای او همراه بود. «سقوط» اولین اثر از آلبوم «خوشبختیت آرزومه» بود که در ادامه اجرا شد. تنظیم این قطعه با نسخه اصلی آن تفاوت‌هایی داشت. از جمله اینکه «بابک صفرنژاد» با دو ساز هارمونیکایی که همراه داشت روی صحنه حاضر شد و تکنوازی او تا حدودی حس موسیقی کانتری را به مخاطب القاء می‌کرد.

• تو که نیستی

«باور» یکی از تک‌آهنگ‌های پرمخاطب سیامک عباسی بود که در این کنسرت هم با ویدئویی که داشت اجرا شد و او سپس قطعات «تن‌ سپرده» و «تو که نیستی» را خواند تا بالاخره به انتظار دوستدارانش پایان دهد. چون آنها از ابتدای برنامه با فریادهای خود خواستار اجرای معروف‌ترین قطعه خواننده محبوب خود بودند. امیر عظیمی پشت پیانو نشست و بابک صفرنژاد مجدداً وارد صحنه شد و نوبت به «خوشبختیت آرزومه» رسید که فقط با این دو ساز و با همخوانی حاضرین اجرا شد. طوری که در بخش‌هایی از این قطعه صدای مردم از صدای سیامک عباسی بالاتر بود و تقریباً همه حاضرین این کار را حفظ بودند.

• تیپ زمستانی برای «من انتخاب شدم»

سیامک عباسی پیش از اجرای قطعه بعدی گفت: «آهنگی که می‌خواهیم اجرا کنیم را خودم خیلی دوست دارم. همه ی این دکور زمستانی و سِت زمستانی لباس من هم برای همین بود.» او با این مقدمه، «من انتخاب شدم» را خواند و دکور زمستانی و زیبای این برنامه با طراحی خانم «جلیل‌پور» و پخش تصاویر برف از نمایشگرهای سالن، حال و هوای زمستانی را به آخرین روزهای پاییز سالن میلاد بخشید. در بخش موسیقایی «من انتخاب شدم» هم بر خلاف نسخه اصلی که برای پیانو و ویولن تنظیم شده بود، در این کنسرت با دوئت پیانو و گیتاربیس اجرا شد. سیامک عباسی هم با اتمام این قطعه، «آرین کشیشی» نوازنده گیتاربیس را معرفی و به این نکته اشاره کرد که ارامنه نبوغ خاصی در موسیقی دارند.

• «دچار» باز هم احساسی

احساسی‌ترین قطعه برنامه هم بدون‌شک «دچار» بود. اثری که این خواننده در کنسرت قبلی به پدر مرحومش تقدیم کرده بود و در اجرای ۲۵ آذر هم اشک مخاطبان زیادی را در سالن جاری کرد. این کار با تکنوازی شنیدنی پیانوی امیر عظیمی شروع شد و بخشی از آن بدون ساز و با همخوانی حاضرین توام بود و در بخش آخر آن سازهای دیگر هم وارد شدند. سیامک عباسی پیش از اجرای اثر بعدی گفت: «می‌خواهیم قطعه‌ای را بخوانیم که قرار نبود اجرا کنیم اما زیر پست مربوط به این کنسرت کامنتی از یکی از دوستان خواندم که نوشته بود من ۱۰ بلیت خریده‌ام و فقط برای شنیدن این قطعه به سالن می‌آیم. پس ما هم بخشی از این کار را اجرا می‌کنیم تا آن دوستمان ناراضی از سالن خارج نشود!» به این ترتیب او بخش‌هایی از قطعه «فلسفه‌های پوچ» را خواند. پس از قطعات «دریاچه نمک» و «وقتی دلت شکست» و «شهر بارونی»، فضای سالن باز هم پرانرژی شد. چون این خواننده و گروهش قطعه «خوبه حال من» را خواندند که تنظیمی متمایل به فانک داشت و با تشویق‌های حاضرین همراه بود. این خواننده کنسرت خود را با قطعات «دلفریب» و «عشق دور» به پایان برد و نهایتاً برای خداحافظی با دوستدارانش ریمیکس «خوشبختیت آرزومه» را خواند.

• ارتباط بیشتر با مخاطب

سیامک عباسی با وجود اینکه دومین اجرای زنده خود را پشت‌سر می‌گذاشت توانست حضور موفقی از لحاظ صدا و موسیقی به همراه ارکسترش به رهبری امیر عظیمی روی صحنه داشته باشد. اما این خواننده می‌تواند کمی‌ برنامه‌ریزی بیشتری روی تقویت اکت‌هایش و «زبان بدن» خود داشته باشد و با تنوع‌ بخشیدن به این قسمت از اجرایش، بُعد نمایشی کنسرتش را جذاب‌تر کند. همچنین در این طول کنسرت اغلب موزیک ویدئوهای خاطره‌انگیز سیامک عباسی از نمایشگرهای سالن پخش می‌شد. در حالی که ساخت تصاویر جدید برای قطعات این خواننده می‌تواند تأثیر به‌سزایی روی جاذبه‌های بصری کنسرت خواننده «خوشبختیت آرزومه» داشته باشد. با توجه به خلاقیتی که این خواننده در ارائه موزیک‌ویدئو طی سال‌های گذشته داشته، ساختن تصاویر و ویدئوهای جدید در کنسرت‌هایش برای او سخت نخواهد بود.

• مهمانان

این خواننده در طول دو سانس کنسرت خود میزبان میهمانانی بود که محمدعلی بهمنی، بهاره رهنما، الهام پاوه‌نژاد، مهرداد نصرتی، امیر ارجینی، حسین صفا، امین قباد، اردشير احمدى، سارا خادم الشريعه، استوارت دنيسون (کارگردان بریتانیایی) و… از آن جمله اند.

• اعضای گروه

در گروه او هم آرین کشیشی (گیتار بیس)، مسعود کیانی (درامز)، احمد ذقاقی (کیبورد)، هادی سالاری (گیتار آکوستیک، الکتریک و نایلون)، بابک صفرنژاد (هارمونیکا) و مهران اسلامی (گیتار الکتریک، گیتار نایلون) به رهبری امیر عظیمی (پیانو، کیبورد و ویولن) حضور داشتند.

• * سیامک از چهره‌هایی است که ماندگار خواهد شد

اما استاد محمدعلی بهمنی که توسط سیامک عباسی با لفظ فخر جامعه ادبی ایران معرفی شد درباره بُعد شاعرانگی این خواننده جوان به خبرنگار سایت «موسیقی ما» گفت:«من با ترانه‌های سیامک عباسی زندگی می‌کنم و همیشه بابت اینکه کارش زیر دستم می‌آید و می‌خوانم، شوق‌مند بودم به خاطر اینکه خودم را پر می‌کند. وقتی هم با خودش هستم می‌داند که چقدر دوست دارم کارهایش را برایم بخواند. امشب و یک مرتبه دیگر هم از حنجره خوب او بهره بردیم. سیامک از چهره‌هایی است که ماندگار خواهد شد و واقعاً تأثیرگذار است و اطمینان دارم کسانی که در کنسرت او حضور دارند، تأثیر مثبتی از کارهایش می‌گیرند. چون واقعاً بافت موسیقی و شعر و صدایش دوست‌داشتنی است. به نظر من سیامک عباسی می‌تواند به ترانه و موسیقی کمک کند.»

این غزل‌سرای سرشناس درباره بررسی سروده‌های این خواننده در شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی هم گفت:«زمانی که شعرها شنیده می‌شود نسبت به خوانده‌شدن روی کاغذ فرق دارد. ای کاش شوراها فرصت شنیداری را داشتند و تأثیرگذاری بیشتری داشتند. ترانه‌های سیامک عباسی از لحاظ ترانگی استخوان دارند اما برخی از آنها اگر به صورت شنیداری وارد شورا می‌شدند، بررسی بهتر و دقیق‌تری روی آنها صورت می‌گرفت و بعضی نگاه‌ها نسبت به این قبیل اشعار او کمتر می‌شد.»

بهمنی درباره آثار آینده عباسی گفت:«خود سیامک به دلیل اینکه نگاه‌های معاصرتر را دوست دارد، مسلماً از این فضا هم فاصله‌هایی خواهد گرفت. این کارها چند سال است که در حنجره‌اش مانده و باید آنها را بیرون بریزد و تا بیرون نریزد، امکان ندارد زوایای نگفته‌ و نشنیده‌اش را بشنویم. واقعاً اینگونه است و اتفاق می‌افتد. یعنی حتی اگر ترانه‌ای از او از دیدگاه شورا با مخالفت روبه رو شود، زمانی که شنیده می‌شود می‌دانم که بغض حنجره او راحت‌تر می‌شود. اگر بغض حنجره او باز شود، قطعاً اندیشه او هم راحت‌تر خواهد شد.»

اجرای زنده سیامک عباسی با مدیریت اجرایی «علی جعفری»، مسئولیت اجرایی «اسماعیل شکری» و مدیریت روابط عمومی «سیدعلی نیکونیا» و به تهیه‌کنندگی «محمد جلیل‌پور» روی صحنه رفت. در ادامه می توانید عکس های «سعید عبداللهی» از این کنسرت را ببینید: 

…
*بخشی از ترانه «من انتخاب شدم» با صدای «سیامک عباسی»

موسیقی ما – چندی قبل «پژمان حدادی» – آهنگساز و نوازندهٔ برجستهٔ سازهای کوبه‌ای – «فریم درام»‌ها یا «دوایر کوکی» را رونمایی کرد. دوایر کوکی (پژواک) که درگذشته با نام «پنداریک» شناخته شده بود در حال حاضر توسط شرکت هاپا تولید و آماده عرضه شده است. ساخت این ساز‌ها توسط شرکت پادوک انجام می‌گیرد و از لحاظ کیفی دقت و تلاش زیادی در ساخت آن‌ها بکار رفته است.

 پوست این دوایر ساخت شرکت Remo است که مواد اولیه آن از الیاف مصنوعی مایلار ساخته می‌شود. از خصوصیات این پوستهای مصنوعی (Fiber Skin) کیفیت صدا دهی گرم، پرحجم و مطلوب است که صرفا به منظور استفاده در سازهای کوبه‌ای ساخته می‌شوند و قبل از ارائهٔ نهایی از آزمایشات زیادی عبور می‌کنند. مقاومت بسیار بالا از دیگر خصوصیات این پوست است و در شرایط متفاوت آب و هوایی هیچگونه تغییری نمی‌کند که نتیجه آن صدایی ثابت و یکسان است. قابلیت کوک شدن ساز کوبه‌ای صرفاً برای شل و سفت کردن پوست نیست. با بالا و پایین بردن کوک می‌توان نت‌های متعددی را به دست آورد. در نتیجه چیدن چند دایره در کنار هم امکان اجرای ملودیک/ریتمیک را فراهم می‌کند. این امکان سبب می‌شود که ذهن نوازنده امکان ساختار یا کمپوزیسیون پیدا کند و از خلاقیت بیشتری بهره‌مند شود. ضمن این‌که در همراهی با یک ارکستر ملودیک، هنگامی که ساز کوبه‌ای با ارکستر کوک شود، می‌تواند فواصل صوتی یا هارمونیک مطلوبی بوجود بیاورد که نتیجه آن همگونی و نداشتن صدای اضافی و غیر موسیقایی است. به همین بهانه با این نوازنده به گفت‌وگو نشسته‌ایم:
 

• به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر، ریتم و سازهای کوبه‌ای در ایران با تحولات بسیاری مواجه شده‌اند و رنگ‌آمیزی صوتیِ بیشتر و ریتم‌های متفاوت‌تری شنیده می‌شود، شما نیز در عین تلاش‌هایی که در این سال‌‌ها انجام داده‌اید، به تازگی فریم درام‌ها دوایر کوکی را رونمایی کرده‌اید. انتظار دارید این ساز چه نقشی در فضای ارکسترال موسیقی ایران ایفا کند؟ حضور آن در آثار خودتان به چه شکل خواهد بود؟

من از سال‌های پیش از دوایر کوکی استفاده می‌کردم. این طرح دایره‌هایی است که قابلیت کوک شدن داشته باشند و به دلیل اندازه‌های مختلفی که از لحاظ قطر دارند، نت‌های مشخصی از این ساز‌ها می‌توان استخراج کرد و به دست آورد، برای مثال ساز بم‌دایره‌ای که قابلیت کوک شدن دارد و قطر دایره به ۲۰ اینچ می‌رسد روی نت‌ها ی دو تا می‌جواب می‌دهد و خوش‌صدا است و قابلیت کوک شدن دارد. بعد از آن نت‌های بعدی به دایره‌های دیگری که از لحاظ قطر دایره کوچک‌تر هستند. بنابراین شما با در اختیار داشتن سه دایره به راحتی می‌توانید یک اکتاو کامل را داشته باشد و بنا بر نت شاهد و فواصل مختلف هارمونیکی که می‌توانید مابین این دایره‌ها داشته باشید با یک آنسامبل هم‌نوازی کنید. آن اوایل که از این طرح استفاده کردم بیشتر به منظور رنگ‌آمیزی‌ای بود که در خدمت ساز تنبک بود. کماکان این حالت وجود دارد، اما از لحاظ حجم و صدادهی می‌تواند رنگ خاصی به یک آنسامبل استفاده کند و به شکل مستقل به عنوان یک کم‍پوزیسیون سازهای کوبه‌ای هم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و فضای کوبه‌ای ملودیک ایجاد کند. از لحاظ کم‍پوزیسیونِ یک قطعهٔ کوبه‌ای هم می‌تواند امکانات بیشتری را با یک فضای ذهنی دیگری (به دلیل صرفن کوبه‌ای – ملودیک بودنش) در اختیار یک نوازنده قرار دهد و اصولا رنگ‌آمیزی و ترکیب این ساز فضای خاصی را ایجاد می‌کند.
 

• یعنی این ساز می‌تواند به عنوان یک ساز ریتمیک در تمامی ارکستر‌ها استفاده شود؟

خیر، این معنا نیست که همیشه و در تمام آنسامبل‌ها استفاده شود. من خودم نیز همیشه از این ترکیب استفاده نمی‌کنم و گاهی اوقات تنها با تنبک به فراخور قطعه‌ای که وجود دارد و کارهای ساختاری‌ای که احتیاج به سازهای کوبه‌ای دارند اگر فضا و نیازش وجود داشته باشد از این‌ها بهره می‌گیرم. به خصوص اینکه اگر به شکل دایم بخواهد مورد استفاده قرار گیرد، یک‌نواخت می‌شود.
 

• شما در گفت‌و‌گویی این مساله را بیان کرده‌اید که ساز تمبک در گروه‌های ایرانی چندان جدی شمرده نمی‌شد؛ اما رفته رفته اتفاقاتی رخ داد که دیدگاه هنرمندان به مقوله ریتم تغییر کرد؛ آیا این به معنای رضایت شما از آن چیزی است که هم اکنون در ریتم موسیقی ایران رخ می‌دهد؟

قطعا حضور سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی نسبت به گذشته بیشتر شده است و در این مساله تردیدی وجود ندارد. البته موسیقی ایرانی موسیقی ملودی محوری است و شعر و ملودی در آن نقش ‍پررنگ‌تری دارند و شاید در این میان به قضیه ریتم کمتر توجه شده است. با اینکه ما در گذشته ریتم‌هایمان به صورت ادواری بوده است و به آن توجه می‌شده است و به همین خاطر است که در فرمت موسیقی دستگاهی ما ریتم به اندازهٔ ملودی و شعر نقش ‍پررنگی ندارد، اما با گذشت زمان، امروز احساس نیاز به این ساز‌ها بیشتر شده است و سازهای کوبه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته احساس می‌کنم شنیدن موسیقی‌های دیگر نیز در این میان بی‌تاثیر نبوده است. به نظر می‌رسد نوازنده‌های دیگر با شنیدن موسیقی‌های دیگر از طریق اینترنت دربارهٔ موسیقی‌های دیگر کنجکاو بوده‌اند و حتما این کنجکاوی و علاقه‌مندی به سازهای کوبه‌ای بیشتر شده است و ساز کوبه‌ای توانسته‌اند نقش بیشتری در آنسامبل‌ها داشته باشد. اصولا ساز کوبه‌ای به دلیل داشتن ریتم و هیجانی که می‌تواند ایجاد کند این نیاز را در زمان خودش به وجود آورده و سبب شده است تا بیشتر از ریتم و سازهای کوبه‌ای استفاده کنیم. البته نکته‌ای که خیلی مهم است این است که حتمن باید تجربه‌های بیشتری در این زمینه کسب کنیم، به خصوص از لحاظ فرم و ارکستراسیون و چیدمان سازهای کوبه‌ای، چون به‌‌ همان دلیلی که گفتم سازهای کوبه‌ای بسیاری ممکن است در یک آنسامبل چیده شوند و تنها تنبک نیست. دراین سال‌ها دف اضافه شد و رفته‌رفته سازهای دیگری چون دمام و… در آنسامبل‌ها استفاده می‌شود و از لحاظ چیدمان ما حتمن نیاز داریم تا بتوانیم با سلیقهٔ بهتر و دانش بیشتری به ارکستراسیون سازهای کوبه‌ای توجه کنیم و نوع استفاده از آن‌ها مناسب با موسیقی‌ای باشد که اجرا می‌شود.
 

• چقدر از خلایی که در ریتم وجود دارد و خوشبختانه در حال حاضر همان‌طور که شما اشاره کردید در حال برطرف شدن است به فعالان این عرصه باز می‌گردد؟

موسیقی ایرانی موسیقی‌ای است که ملودی و شعر در آن نقش مهمی دارد، ضمن اینکه نوازندهٔ ساز تنبک به شکل جدی وجود نداشته است – در این میان چند استثنا وجود دارد- اما به ظور کلی نوازندهٔ مستقل ساز تنبک وجود نداشته و اکثر کسانی که ساز تنبک را در گروه یا ترکیبی می‌نواختند، آوازخوانان و ضربی‌خوانانی بودند که برای حفظ ریتم و ضرباهنگ یک قطعه از تنبک استفاده می‌کردند تا ضرب صحیح نگاه داشته شود. وقتی آثار ضبط شده‌ی قدیمی که در اختیار داریم را می‌شنویم، متوجه می‌شویم که بیشترشان از لحاظ تکنیکی حرفی برای گفتن ندارند و به صورت بسیار بدوی و ساده نواخته می‌شد و به ظرایفی که امروز در تنبک شکل گرفته است توجهی نداشته‌اند. تکنیک‌های تنبک هم‌اکنون بسیار جوان است و نقطهٔ عطف آن به زمان زنده‌یاد استاد «حسین تهرانی» باز می‌گردد. ایشان تنبک را متحول کردند و از زمانی که تنبک به صورت یک ساز جداگانه در آن تک‌نوازی صورت گرفت و قطعاتی به صورت گروه‌نوازی تنبک در زمان زنده‌یاد تهرانی اتفاق افتاد از آنجا این ساز مورد توجه قرار گرفت و اندک‌اندک موسیقی‌دانان و شنونده‌ها متوجه شدند که تا چه اندازه این رنگ‌آمیزی می‌تواند موثر باشد. این روند ادامه ‍پیدا کرد و می‌شود گفت تکنیک به رشد بالایی رسید و امروز از لحاظ تکنیکی قابل مقایسه با گذشته نیست.
 

• به نظرتان رشد تکنیکی این ساز‌ها هم‌اکنون به اندازهٔ کافی با رشد همراه بوده است؟

نظر شخصی من این است که ما حتمن نیاز به تجربه‌های بیشتری داریم و پیشرفت‌هایی که از لحاظ فرم تکنیکی در این ساز صورت گرفته است شاید همچنان کافی نیست و ما همچنان نیازمند محتوا و فرم در اصول ریتمان هستیم.
 

• دوایر کوکی تا چه اندازه برگرفته از سازهای کوبه‌ای ایران است و چه نشانه‌هایی از سازهای دیگر گرفته است؟

ساز دایره از اولین سازهایی بوده است که بشر به آن رسیده است و به همین دلیل هم گوناگونی و انواع مختلف دایره را در کشورهای دیگر هم مشاهده می‌کنیم. این ساز در تمامی فرهنگ‌های موسیقایی وجود دارد و در مناطق مختلف هر کشوری می‌بینیم که این ساز با اندازه‌های گوناگون و صدادهی متفاوت وجود دارد. در ایران به عنوان مثال می‌بینیم که فرم‌های مختلف دایره از شمال خراسان گرفته تا دف که در اصل دایرهٔ کردستان محسوب می‌شود، ‌ دیده می‌شود و شاید به دلیل اینکه بیشتر در سال‌های اخیر مورد استفاده قرار گرفته است از دایره‌های دیگر شناخته شده است. دایره در آذربایجان نیز به شکل‌های گوناگون وجود دارد و در جنوب ایران و استان‌های مرکزی نیز دایره به شکل‌های گوناگون وجود دارد. بنابراین تنوعی که در سازهای دایره‌ای شکل است اصولا می‌تواند در قالب موسیقی ایرانی استفاده شود. دایره‌هایی که من در اختیار داشتم فکر نمی‌کنم از لحاظ فضا چندان از این ساز‌ها دور باشد، چون‌‌ همان خصوصیات را با‌‌ همان مشخصات صدای دایره دارند، منتها با تفاوت‌های جزیی. ممکن است دایره‌ای که من استفاده می‌کنم یا ‍پژواک‌های کوکی طنین بیشتری داشته باشند، این به خاطر ساختاری که دارند، نوع ساخت، ‍پوستی که در آن به کار رفته و همچنین کوکی بودنشان است و باعث می‌شود تا یک رنگ‌آمیزی و صدای دیگری بدهند، اما از طیف دایره‌هایی که استفاده می‌کنیم دایره‌های کوچک به خاطر صدای تیزی که دارد به گوش ما بیشتر آشناست و صدای نزدیکی به دایرهٔ آذری دارد.
 

• به تفاوت‌های رنگ‌آمیزی این ساز با دایره‌هایی که از گذشته در فرهنگ موسیقایی‌امان می‌شناسیم، اشاره کردید. ممکن است در این باره توضیح بیشتری دهید؟

صدایی که شاید تازه‌تر باشد یک دایرهٔ بم طنین‌دار است، اما صولا بافت و صدای اصلی از سازهای دایره‌ای شکلی که ما در فرهنگ موسیقایی خودمان داریم دور نیست، تنها تفاوتش این است که خب قابلیت کوک شدن دارد و این به منظور شلی یا سفتی پوست نیست بلکه برای به وجود آوردن فواصل صوتی است، چون شما بر کنار یا مرکز هر دایره یا استوانه‌ای که یک پوستی که در آن کشیده شده باشد و ضربه‌ای بزنید روی نت مشخص می‌ایستد یعنی می‌تواند فرکانس آن اندازه‌گیری شود و گوش به خصوص اکر اندکی حساستر باشد می‌تواند تشخیص دهد که روی نت مشخصی ایستاده است. وقتی شما قابلیت کوک‌شدن در دایره یا هر ساز پوستی دیگر داشته باشید این امکان را به شما می‌دهد که اگر به صورت تک دایره استفاده می‌شود روی نتی باشد که هنگام هم‌نوازی با یک گروه یا یک ملودی بر اساس نت شاهد تناسب داشته باشد یا اگر چند دایره چیده می‌شود بین خودشان این فاصله مطلوب را اجرا کرد که باز با ملودی‌ای که نواخته می‌شود فاصلهٔ مطلوب و موسیقایی ایجاد کند. کلا هدف من از دوایر کوکی این بوده است.
 

• ایدهٔ اصلی دوایر کوکی چگونه شکل گرفت؟

خیلی سال ‍پیش تقریبا ۱۸-۱۹ سال پیش دنبال صدایی می‌گشتم که به عنوان یک صدای مکمل و به عنوان یک رنگ صوتی باشد. امروز برایم جالب است که همین طرحی که استفاده می‌کنم از‌‌ همان روز اول در ذهنم نقش بسته بود و دنبال چنین چیزی بودم تا قادر باشم بدون اینکه بخواهم تنبک را زمین بگذارم دایره‌ای را در کنارم داشته باشد که به عنوان یک رنگ به الگوهای ریتمیک و رنگ‌آمیزی که هست صدای دیگری اضافه کنم. فکر می‌کردم به عنوان هم‌نوازی با آنسامبل می‌تواند تاثیر خوبی داشته باشد. این ایده را از سالیان ‍پیش داشتم و صدایم را در سرم می‌شنیدم تا اینکه در آن سال‌ها شرکت‌های سازهای کوبه‌ای دایره‌های زیادی نمی‌ساختند به خصوص دایره‌ای که کوکی باشد.
 

• چرا «پنداریک» به دوایر کوکی تغییر نام داد؟

من مدتی قبل موفق شدم دایره‌ای ‍پیدا کنم که یک کمپانی در آلمان این دایره را ساخته بود و برایش یک فرمی که می‌توانست روی یک پایه قرار گیرد، طراحی کرده بودند. البته من آن طرح را تغییر دادم تا از لحاظ صدادهی بهتر باشد. اولین سازی که من موفق شدم پیدا کنم از طرف دوستی که خود نوازندهٔ سازهای کوبه‌ای در امریکا بود با من تماس گرفت و گفتم من چنین طرحی در ذهن دارم و اگر شما چیزی می‌دانید با من تماس بگیرید، ایشان با من تماس گرفتند و گفت که من این ساز را تهیه کردم و اگر دوست داری آن را ببین. من آن ساز را مشاهده کردم و دیدم دقیقن‌‌ همان چیزی است که دنبالش می‌گردم و خیلی هیجان زده و خوشحال بودم، سازندهٔ آن ساز یک شرکت آلمانی بود، من بلافاصله با آن‌ها تماس گرفتم و در سفری که به این کشور داشتم به آن کارخانه رفتم و دیدم علاوه بر آن سایزی که دوست نوازندهٔ سازهای کوبه‌ای من پیدا کرده بود، چهار سایز متفاوت دارند. یکی از آن ساز‌ها با خط فارسی نداریک نوشته شده است. گفتند این سایز به خصوص برای امضای حکیم لودین است (که بعد‌ها ما با ایشان در گروه ضربانگ همکاری داشتیم) طراحی این ساز به شکلی بود که ترکیبی از دایره و ‍پندره و ریک عربی بود که به نظر من از نظر صدادهی ربطی به آن‌ها نداشت، ‌ من وقتی این ساز‌ها را تهیه کردم‌‌ همان سازی که امضای حکیم را داشت و رویش نوشته بود پنداریک برای اولین بار در گروه دستان در کنسرت نیاوران استفاده کردم و کنجکاوی نوازنده‌های سازهای کوبه‌ای را جلب کرد و این اسم روی آن ماند اما بعدن به دلیل اینکه پست طبیعی داشتند ود صدایشان البته خیلی گرم و خوب بو دایما روی قطر دایره پست نازک بز کشیده شده بود و دایما در حال بازی و تغییر بود، طبیعتن نت آن عوض می‌شد و فواصل مطلوب به فواصل نامطلوب بدل می‌شد و من به آن‌ها ‍پیشنهاد دادم که با پوست مصنوعی بسازند که قبول نکردند. بعدن با شرکت ریمو صحبت کردم و دیدم چنین چیزی را در سایزهای مختلف ساخته است. پوستی که هم در آن استفاده می‌شد، مصنوعی بود، ‌ اما به هر حال نام پنداریک باقی ماند. من هر چه تلاش کردم توضیح دهم سایز آن دایره متعلق به حکیم بوده و چیز دیگری است فایده‌ای نداشت، اما حالا این ساز‌ها با‌‌ همان پست‌های مصنوعی ریمو در ایران تولید می‌شود نامش به دوایر کوکی ‍پژواک تغییر کرده است. از لحاظ کیفی ساختار چوب بالا رفته است و رواق‌های کوک خوش‌صدا‌تر شده است و امیدواریم که نام فارسی‌تری است و امیدواریم که ادامه ‍پیدا کند.
 

• دربارهٔ اثر مشترکتان با آقای شعاری نیز توضیح دهید؟

این اثر ساختهٔ پسر آقای شعاری و این اولین همکاری به صورت مستقلی است که من بعد از سال‌ها با آقای شعاری انجام می‌دهم. ما یک دوره‌ای از تور کنسرت‌های گروه موسیقی دستان با آقای شهرام ناظری با ایشان همکاری داشتم ولی بعد از این زمانی که گذشت با دیداری که با یکدیگر داشتیم بنا شد تا این ویدیو را تهیه کنیم البته یکی از مسببان این طرح آقای آرش گنجی‌منش بودند که طراح کوزه‌های دو- یک بودند و پس از آن قرار شد پ‍روژه‌هایی را با همکاری آقای شعاری به اجرا در بیاوریم. طبیعتا منجر به ضبط هم خواهد شد. اجرا‌ها بخشی به صورت بداهه خواهد بود و بخشی هم به صورت آهنگسازی خواهد بود. در این میان بخشی از آثار قدما را نیز اجرا خواهیم کرد. ولی تازه این همکاری به شکل دویت شکل می‌گیرد و بعد از نشست‌هایی که با هم خواهیم داشت فرم و ساختمان کار بیشتر مشخص می‌شود.
 

• این همکاری ادامه خواهد داشت؟

خب این همکاری وقتی شروع شود حتمن ادامه دار خواهد بود. چون طبیعتا وقتی صحبت اجرا می‌شود به یک اجرا ختم نخواهد شد و احتمال اینکه ما برای اجرا به شهرهای دیگر هم برویم زیاد خواهد بود و احتمالا وقتی تهران اجرا بگذاریم شهرهای دیگر هم خواهد بود. برنامه‌ای برای ضبط اجرا‌ها نخواهیم داشت اما احتمالا هر دو تمایل خواهیم داشت تا ضبط شود. در این میان کیفیت ضبط و اجرا مهم خواهد شد. وقتی این همکاری گسترده‌تر شود، مجموعهٔ این همکاری به صورت آلبوم نیز به انتشار درخواهد آمد.