ویولن سل؛ روایتگر عاشقانه‌ای سیاسی

ویولن آلتو، ویولن سل، گیتار، فلوت و پیانو ابزار ساخت موسیقی شدند برای حبیب خزایی فر تا بستری گوش نواز و همگون موسیقایی با فضای داستانی فیلم را خلق کند. خزایی فر از همان ابتدای فیلم، پرقدرت قدم گذاشت و موسیقی فیلم را تا انتها تاثیرگذار ساخت؛ دقیقا در این فیلم موسیقی مصداق بارز عنصر جدا نشدنی فیلم است.

بار اصلی موسیقی بر پایه پیانو است و در اغلب فضاهای آغشته شده به موسیقی، این پیانو است که بستر سازی می کند تا دیگر سازها خودنمایی کنند و قدرت خود را از درک داستانی بیان و نشان دهند. موسیقی با وجود تکرار یک ملودی اما به شدت اثرگذار است؛ خزایی فر با ساخت موسیقی فیلم پیشین مهدویان (ایستاده در قبار) نشان داد با تکرار یک ملودی هم می توان موسیقی در خور توجه و اثرگذاری را خلق کرد. در ساخت موسیقی نوشتن یک پارت پر و پیانه، دلیلی بر اثرگذاری و باورپذیری آن نیست، مهم باور پذیری موسیقی است؛ حال با یک ملودی چند خطی یا یک سمفونی چند صفحه ای!

گاهی موسیقی با تکرار مکرر یک ملودی چند خطی ساده می تواند به اندازه یک سمفونی چند صفحه ای اثرگذر باشد! آهنگساز باید بداند در کدام صحنه کدام ساز می تواند در تکرار یک ملودی تغییر بیان موسیقایی بوجود بیارود. حال و هوای موسیقی های خزایی فر دقیقا چنین است؛ یک ملودی کوتاه و تکرار آن با سازهای مختلف در اوج و فرودها. این هوش و دانش آهنگساز را نشان می دهد که می تواند با دوری از یک فضای شلوغ موسیقایی و استفاده از انواع سازها و ملودی ها، یک موسیقی باورپذیر خلق کند.

به عنوان مثال در نمای نشان دادن جسد شهید دکتر بهشتی و یا شناسایی جسد سوخته شده برادر «مسعود» و حتی گشت زنی ها برای شناسایی خانه های سفید سازمان، موسیقی از یک ملودی ساده بهره می برد، اما می شنویم که چه همراه اثرگذار و باورپذیری است؛ در تمامی نماهایی که موسیقی حضور دارد، میزان اثرگذاری کاراکترهای فیلم در روند داستان، قابل قیاس با فضاهای آغشته به سکوت نیست. البته موسیقی کاملا به جا سکوت اختیار می کند چرا که خوب می داند خلق فضای شلوغ موسیقایی، از اثرگذاری آن می کاهد و بیشتر مخاطب را آزار می دهد تا هدایت در درک محتوای داستان فیلم.

چنین می شنویم که گاهی پیانو رو است و گاهی زهی ها در کنار فلوت؛ محتوا یکی است اما بیان با تنوع صدای سازهای مختلف تغییر می کند؛ در نمایی اندوه را از زبان فلوت می شنویم و در نمایی از زبان زهی ها. این تغییر در جنس صدا و لحن موسیقی است که اوج اثرگذاری را نشان می دهد. ویولن ها در بیان عاشقانه ای که قربانی سیاست دروغین می شود، به شدت اثرگذار است؛ نمای قرارهای «حامد» (با بازی مهرداد صدیقیان) با «فریده» (با بازی محیا دهقانی) و در نهایت زخمی شدن و تیر خوردن «حامد» در اثر شلیک اسلحه «فریده» و کشته شدن وی، موسیقی در تمامی این صحنه ها عاشقانه روایت می کند.