در ارتباط با موسیقی مذهبی باید گفت که این ژانر از موسیقی، ریشه در اعتقادات دینی و مذهبی مردم دارد و معمولا منشاء آن وقایع و شخصیت‌های دینی است و با الهام از این رخداد‌ها و شخصیت‌های دینی ساخته شده، خوانده و اجرا می‌شود. تعریف موسع از موسیقی مذهبی آن است که انسان را به سوی اصل خویش و به سوی خدا می‌خواند و درون انسان را به لرزه درمی­‌آورد و او را به تفکر وا می‌­‌دارد.

به نظرم اگر موسیقی‌ای این ویژگی­‌ها را نداشته باشد، نباید آن را موسیقی مذهبی قلمداد نمود. در این میان، شعر نقش اساسی دارد و باید به محتوا و مفهوم آن توجه کرد. باید اذعان داشت که مذهب و مناسبت‌های مذهبی، یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ و اشاعه موسیقی در جهان است. ادعیه و اذکار آهنگینی که در مساجد و سایر اماکن مذهبی در دنیا مانند کلیسا‌ها یا در جلسات مذهبی و جلسات خود‌شناسی خوانده می‌شوند، از این دسته­‌اند.

باید توجه داشت که موسیقی مذهبی، صرفا موسیقی عزا و سوگواری نیست. طیفی از موسیقی را می‌توان جزو موسیقی مذهبی برشمرد. در ایران این موسیقی در قالب نیایش‌ها، سوگچامه‌ها، تواشیح، تعزیه، شبیه‌خوانی، مولودی­‌خوانی و… اجرا می‌شود. تلاوت‌های قرآن و سایر کتب آسمانی و ادعیه با صوت زیبا و موسیقایی نیز شاهدی بر جایگاه والای موسیقی در ادیان مختلف است. برخی از این انواع موسیقی پیش از اسلام هم در فرهنگ ایرانی وجود داشته است که با ظهور اسلام بخشی از آن در دل مراسم و مناسبت‌های مذهبی مانند ایام شهادت و ایام ولادت پیامبر (ص) و ائمه (ع) و در قالب روضه­‌خوانی و مولودی­‌خوانی ظهور و بروز بیشتر یافته است.

همچنین موسیقی مذهبی در ایران بر مبنا و اساس موسیقی ردیف دستگاهی اجرا می‌­‌شود. ما در موسیقی ردیف دستگاهی هم گوشه­‌هایی داریم که نام آن­‌ها نشانگر حوزه مذهب است، مانند گوشه‌های حسینی و رضوی در شور، راز و نیاز در همایون، روح‌الارواح در بیات ترک.

در این میان، هنرمندان نقش تعیین‌کننده و خطیری دارند. هنرمند باید در حد توان و قابلیت خویش و با استفاده از هر ابزار و روش موثر و قوه خلاقانه خود، برای حفظ و مستندسازی این مفاهیم و انتقال فرهنگ و میراث معنوی به آیندگان تلاش کند. مانند آثار خلق‌شده توسط استاد فرشچیان با به تصویر کشیدن واقعه کربلا، استاد جواد معروفی با آهنگسازی و پرداخت ملودی عاشورایی، استاد شهریار با شعر «علی‌ای همای رحمت» و…

قطعا بهره­مندی از موسیقی برای انتقال این فرهنگ غنی و میراث معنوی و مفاهیم ارزشمندی چون آزادگی و شجاعت امام حسین (ع)، عظمت واقعه عاشورا و رخدادهای دینی و مذهبی، بسیار موثر خواهد بود.